“Cha Trời - Mẹ Đất, âm dương hoà hợp, sinh sôi muôn loài. Người Việt ta là dân tộc trọng nghĩa, thuận lẽ trời đất. Mẫu cũng là Phật, là Thánh, là Thần, tùy nơi tùy cảnh mà hiện thân.” - Đại đức Thích Tâm Đạt.
Là người phụng sự cả Phật và Thánh, thầy Tâm Đạt không nhìn tín ngưỡng thờ Mẫu và đạo Phật như hai con đường đối lập, mà là hai biểu hiện khác nhau của lòng hướng thiện, của nhu cầu tìm về cội nguồn tinh thần. Trong nhiều ngôi chùa Việt Nam ngày nay, hình ảnh phối thờ “Tiền Phật hậu Thánh” không phải là sự phân định cấp bậc, mà là minh chứng cho sự tương kính và cộng hưởng. Phật là sự giác ngộ. Mẫu là sự bao dung. Phật dạy buông bỏ - Mẫu dạy giữ gìn. Cả hai cùng hướng con người tới sự bình an, nhân ái, vị tha và hiếu hạnh.
Đại đức Thích Tâm Đạt vẫn thường dạy phật tử: Dù theo đạo nào, thì điều quan trọng nhất vẫn là “đạo làm người”, sống sao cho có hiếu với cha mẹ, biết yêu thương, che chở lẫn nhau, giữ lòng khiêm tốn, thành thật, không sân si, không tham lam. Trong giáo lý nhà Phật, đó là tu tâm. Trong tín ngưỡng thờ Mẫu, đó là giữ đạo.
Từ góc nhìn của Phật giáo, thầy cho rằng tín ngưỡng thờ Mẫu là biểu hiện đặc sắc của tâm linh người Việt, nơi tôn vinh nữ thần - Mẹ với những quyền năng sinh thành, che chở và bảo vệ. Tín ngưỡng ấy là bản địa, gần gũi với đời sống nông nghiệp, với tục thờ Trời - Đất - Rừng - Nước. Người mẹ Việt trong tâm thức dân gian chính là hiện thân của đất đai phì nhiêu, của dòng nước mát lành, của bóng dáng bao bọc âm thầm mà mạnh mẽ.
Chùa Cốc, nơi thầy trụ trì, không chỉ là không gian thờ Phật linh thiêng, mà còn là điểm tựa tâm linh nơi cả Phật và Mẫu cùng hiện diện. Sự phục dựng ngôi chùa với sự chung tay của chính quyền và người dân là minh chứng cho tinh thần cộng đồng, cho niềm tin không tách rời giữa các giá trịtruyền thống tâm linh trong lòng dân tộc.
Trong một xã hội nhiều chuyển động, khi các giá trị truyền thống dễ bị mờ nhạt, thì những người như Đại đức Thích Tâm Đạt chính là cầu nối nhẹ nhàng nhưng sâu sắc giữa tín ngưỡng và đời sống. Thầy không đặt cao thấp giữa các tôn giáo, mà nhấn mạnh đến cái gốc chung: lợi mình - lợi người - lời chúng sinh.
Tôn vinh thánh Mẫu không chỉ là hành lễ, mà là giữ gìn văn hoá. Phụng Phật không chỉ là niệm kinh, mà là thực hành từ bi. Và người Việt, dù là phật tử hay con nhang đệ tử, cũng đều là những người chung một lòng hướng về cội nguồn dân tộc, gìn giữ những di sản tinh thần bằng chính sự tử tế trong cuộc sống hằng ngày.
