MỘT THÍCH: Phim lý giải được cái giá của hòa bình không hề rẻ. Có lần đọc trên Facebook thây smootj stt: sau khi hai ông cháu xem phim "Mưa đỏ" về, cháu nhỏ hỏi ông: “Sao quân mình cứ lao vào cái cối xay thịt vậy?” – ông không trả lời được. Nhưng nếu để ý kỹ, phim có chi tiết rất đắt: các bên đàm phán ở Paris đều ngóng tin từ Thành cổ Quảng Trị. Quân ta giữ được Thành cổ, quân VNCH thất bại tái chiếm, thậm chí còn định “ăn gian” bằng cách cắm cờ chụp ảnh cũng không xong. Và đúng vào thời điểm phải ký hiệp định, Thành cổ vẫn đứng đó – đỏ máu nhưng không gục ngã. Những người lính ngã xuống không vô ích. Họ là sức ép sống động trên bàn đàm phán. Là cái giá để có hòa bình hôm nay.
MỘT KHÔNG THÍCH: Cảnh Cường – chiến sĩ ta – đấu tay đôi với Quang, sĩ quan ngụy, đầy căm hận, rồi lại tha mạng. Cuối cùng cả hai bị một tên ngụy khác bắn chết. Thật sự, trong khung cảnh Thành cổ – nơi đồng đội hy sinh từng phút – thì tha mạng kiểu đó không hợp lý, không đúng chất người lính cách mạng. Tha mạng vì thấy ảnh con nhỏ rơi ra khỏi túi áo tên ngụy như cảnh trước thì còn hiểu được. Nhưng tha mạng giữa trận chiến sinh tử, với kẻ thù đang hừng hực căm hận, thì không phải nhân đạo – mà là phi thực tế, phi lý.
Motif “tha mạng rồi bị phản công” không mới. Nó có từ thời điện ảnh cổ điển, kịch Hy Lạp, truyện dân gian phương Đông. Nhưng vấn đề không nằm ở chỗ “cũ hay mới” – mà là vận dụng thế nào cho đúng hoàn cảnh, đúng nhân vật, đúng cảm xúc. Tha mạng giữa chiến trường khốc liệt, khi kẻ thù còn khả năng phản công, trong khi đồng đội hy sinh la liệt – thì không phải nhân đạo, mà là lạc nhịp và thiếu thực tế.
