Nghệ nhân dân gian Vũ Quốc Tuấn: Gương sáng đồng thầy tri thức, khiêm cung

Giữa dòng chảy sôi động của xã hội hiện đại, vẫn còn đó những con người lặng lẽ nhưng bền bỉ gìn giữ mạch nguồn văn hóa dân tộc. Trong tín ngưỡng thờ Mẫu, di sản phi vật thể đại diện của nhân loại, hình ảnh những đồng thầy có tri thức, giữ gìn chuẩn mực đạo hạnh, đang trở thành điểm tựa vững chắc cho cộng đồng. Nghệ nhân dân gian Vũ Quốc Tuấn (Vũ Anh Tuấn), thủ nhang đền Mẫu Tam Cờ (Tuyên Quang), là một gương mặt tiêu biểu như thế.

img-3410-1752204715.jpeg
Nghệ nhân dân gian Vũ Quốc Tuấn - loan giá phụng hành

Gần 40 năm phụng sự thánh Mẫu, ông không chỉ là người “nối dài tín ngưỡng dân tộc”, mà còn là người gieo mầm tri thức, hun đúc đạo tâm cho hàng nghìn con nhang đệ tử khắp ba miền. Với ông, điều thiêng liêng nhất không chỉ nằm ở nghi lễ nhập đồng hay những điệu múa lửa huyền ảo, mà ở sự tinh tế trong cách truyền tải các giá trị văn hóa - đạo đức thông qua thực hành tín ngưỡng. Đó là sự hòa quyện giữa cổ và kim, giữa vẻ đẹp truyền thống và tinh thần thời đại.

img-3409-1752204876.jpeg
Nghệ nhân dân gian Vũ Quốc Tuấn - uy linh trong giá Quan lớn Tuần Tranh

Nghệ nhân dân gian Vũ Quốc Tuấn chia sẻ: “Là một đồng nhân, thanh đồng phải có trách nhiệm hoằng dương tín ngưỡng thờ Mẫu một cách đúng lề lối, đúng thuần phong mỹ tục. Không được để cái tôi làm lu mờ hình ảnh của Thánh, không được làm xấu đi giá trị văn hóa của dân tộc.”

Tư tưởng ấy thể hiện rõ phẩm chất của một người “con Thánh” khiêm cung - không đặt mình cao hơn người, mà coi bản thân là chiếc cầu nối giữa thần linh và nhân gian, giữa quá khứ và hiện tại. Vai trò của thủ nhang không đơn thuần là quản lý một không gian thiêng, mà là dẫn dắt cộng đồng đi đúng đường, đúng đạo, tránh xa những biểu hiện lệch lạc, biến tướng.

img-3411-1752205007.jpeg

Trong thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu, ông cũng luôn nhấn mạnh sự song hành giữa “đạo” và “đời”. Một thanh đồng chân chính không thể chỉ lo phần lễ, mà còn phải biết sẻ chia trong đời sống thường nhật, giúp đỡ người yếu thế, nâng đỡ thanh đồng trẻ, dạy dỗ con nhang đệ tử bằng sự bao dung và hiểu biết. Chính tinh thần nhân văn ấy làm nên chiều sâu của tín ngưỡng, nơi con người tìm đến không chỉ để cầu may, mà để học cách sống tử tế và nghĩa tình.

Sự khiêm nhường và hiểu biết của nghệ nhân, đồng thầy Vũ Quốc Tuấn là minh chứng cho một hướng đi bền vững trong bảo tồn tín ngưỡng. Không ồn ào, không khoa trương, ông chọn cách lan tỏa bằng hành động, bằng một đời miệt mài giữ gìn lề lối xưa, mà vẫn biết tiếp biến, soi sáng bằng trí tuệ.

img-3412-1752205028.jpeg
 

Trong thời đại mà nhiều thực hành tâm linh đang bị thương mại hóa, sự hiện diện của những người như ông là chiếc mỏneo vô hình, để tín ngưỡng thờ Mẫu không trôi xa khỏi cội nguồn. Đó cũng là lời nhắc nhở về một chuẩn mực đạo hạnh: Người mang bóng Thánh, trước tiên phải là người mang trách nhiệm với gia đình và xã hội, bằng đức dày, tâm trong, trí sáng, lòng hiền.

Nghệ nhân dân gian Vũ Quốc Tuấn đã vinh dự nhận được nhiều kỷ niệm chương, giấy khen và chứng nhận từ các cơ quan, tổ chức văn hoá uy tín trong nước. Tiêu biểu trong đó có:

Kỷ niệm chương vì sự nghiệp bảo tồn tín ngưỡng thờ Mẫu, do Câu lạc bộ Bảo tồn Văn hoá Tín ngưỡng thờ Mẫu Việt Nam trao tặng;

Giấy khen của Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch của một số tỉnh, gần đây nhất là của tỉnh Lạng Sơn năm 2025, ghi nhận những đóng góp trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá truyền thống.

Chứng nhận tham gia các hoạt động văn hoá tiêu biểu như: Liên hoan Diễn xướng chầu văn tỉnh Tuyên Quang; Giao lưu giới thiệu văn hoá tín ngưỡng thờ Mẫu tại TP. Tuyên Quang; Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu tỉnh Lào Cai; và một số tỉnh, thành khác.

Chứng nhận hoàn thành khóa tập huấn thực hành tín ngưỡng năm 2023;

Chứng nhận vì những đóng góp trong việc bảo tồn nét đẹp văn hoá tín ngưỡng dân gian, được trao bởi Viện Phát triển Văn hoá Dân tộc;

Liên hoan thực hành tín ngưỡng do Viện Nghiên cứu Văn hoá và Phát triển tổ chức;

Cùng nhiều thành tích nổi bật khác.