Tăng quy mô gấp ba lần tiêu chuẩn hiện hành
Theo nội dung dự thảo, đơn vị hành chính cấp xã, phường sau khi sáp nhập phải có quy mô dân số và diện tích tự nhiên đạt từ 300% trở lên so với tiêu chuẩn hiện hành được quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn đơn vị hành chính.
Cụ thể, tiêu chuẩn hiện hành đối với xã được quy định như sau:
Đối với xã miền núi, vùng cao:
Quy mô dân số tối thiểu: 5.000 người
Diện tích tự nhiên tối thiểu: 50 km²
Đối với xã thuộc khu vực còn lại:
Quy mô dân số tối thiểu: 8.000 người
Diện tích tự nhiên tối thiểu: 30 km²
Như vậy, sau sáp nhập, các xã mới hình thành sẽ phải đạt tối thiểu:
15.000 người và 150 km² đối với xã miền núi
24.000 người và 90 km² đối với xã ở khu vực khác
Riêng các xã miền núi, vùng cao hoặc có đường biên giới quốc gia trên đất liền, nơi có từ 30% dân số trở lên là người dân tộc thiểu số, được áp dụng mức dân số tối thiểu là 7.500 người.
Đối với phường mới sau sáp nhập, tiêu chuẩn được xác định như sau:
Diện tích tự nhiên từ 35 km² trở lên
Quy mô dân số từ 50.000 người trở lên
Đối với phường miền núi, vùng cao: dân số tối thiểu 35.000 người
Một số trường hợp đặc biệt
Dự thảo cũng quy định, trong trường hợp sáp nhập từ 4 đơn vị hành chính cấp xã trở lên để thành lập một xã hoặc phường mới thì không bắt buộc phải đánh giá theo tiêu chuẩn diện tích và dân số.
Đồng thời, nếu phương án sắp xếp đã phù hợp với định hướng của cấp có thẩm quyền và đáp ứng các yêu cầu tại dự thảo, thì không cần xem xét điều kiện và tiêu chuẩn khác theo quy định tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các nghị quyết liên quan.
Trường hợp việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã làm thay đổi địa giới hành chính cấp huyện, thì không cần thực hiện quy trình điều chỉnh địa giới hành chính cấp huyện.
Mục tiêu giảm mạnh số lượng xã, phường
Dự thảo đặt mục tiêu sau sắp xếp, tổng số đơn vị hành chính cấp xã, phường giảm từ 70% đến 75% so với tổng số hiện có trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Đối với các trường hợp đặc biệt chưa đáp ứng được các tiêu chuẩn về diện tích và dân số nêu trên, Chính phủ sẽ tổng hợp, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.
Nguyên tắc đặt tên sau sáp nhập
Về đặt tên đơn vị hành chính mới sau sáp nhập, dự thảo nhấn mạnh yêu cầu đảm bảo tính ngắn gọn, dễ nhớ, dễ đọc, dễ nhận diện, đồng thời thống nhất, khoa học và có tính kế thừa. Tên gọi được khuyến khích lựa chọn từ tên của các đơn vị hành chính cũ, ưu tiên các tên mang giá trị lịch sử, văn hóa, truyền thống, được nhân dân đồng thuận.
Ngoài ra, Bộ Nội vụ cũng đề xuất phương án đặt tên theo tên đơn vị hành chính cấp huyện cũ kết hợp với số thứ tự, nhằm thuận tiện trong quản lý và xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về đơn vị hành chính.
