Chi hội Câu lạc bộ Đạo Mẫu Phúc Thủy Linh Từ - Mô hình quản lý cộng đồng tín ngưỡng hiệu quả

Trong bối cảnh tín ngưỡng dân gian đang đối mặt với nhiều thách thức về biến tướng, thương mại hóa và lệch chuẩn thực hành, việc xây dựng và duy trì những mô hình tổ chức cộng đồng hiệu quả có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Chi hội Câu lạc bộ Đạo Mẫu Phúc Thủy Linh Từ tỉnh Hưng Yên - trực thuộc Câu lạc bộ Đạo Mẫu Việt Nam - là một điển hình tiêu biểu trong công tác quản lý, sinh hoạt và gìn giữ tín ngưỡng thờ Mẫu một cách bài bản, bền vững và có chiều sâu.

img-3442-1752222786.jpeg
Ban chấp hành Chi hội CLB Đạo Mẫu Phúc Thuỷ Linh Từ tỉnh Hưng Yên (Chi hội trưởng - NNƯT Vũ Văn Quyết - áo xanh ở giữa) chụp hình lưu niệm cùng ban Chủ nhiệm Câu lạc bộ Đạo Mẫu Việt Nam, nhân ngày ra mắt Chi hội - năm 2023

Tổ chức gắn kết, sinh hoạt nền nếp, kế thừa chuẩn mực

Chi hội Câu lạc bộ Đạo Mẫu Phúc Thủy Linh Từ được thành lập từ tháng 8 năm 2023, trực thuộc Câu lạc bộ Đạo Mẫu Việt Nam, do Nghệ nhân Ưu tú Vũ Văn Quyết - thủ nhang Phúc Thủy Linh Từ - làm Chi hội trưởng. Ban đầu, Chi hội có 49 hội viên gồm các nghệ nhân ưu tú, nghệ nhân dân gian, đồng thầy, thủ nhang và thanh đồng. Đến nay, Chi hội đã kết nạp thêm 20 hội viên mới, nâng tổng số lên 69 người.

Điểm nổi bật trong hoạt động của Chi hội là tinh thần đoàn kết và sinh hoạt định kỳ. Các hội viên thường xuyên tổ chức các buổi gặp gỡ, sinh hoạt hàng tháng để cùng bàn luận, chia sẻ kinh nghiệm và đặc biệt là phân tích, đánh giá những biến tướng của tín ngưỡng trong xã hội hiện tại. Trong nội bộ Chi hội, hầu hết thành viên đều giữ được cách thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu theo thuần phong mỹ tục của từng vùng miền, tuân thủ nguyên tắc truyền thống.

img-3456-1752226052.jpeg
NNƯT Vũ Văn Quyết tham gia sự kiện Liên hoan thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu tam phủ của người Việt - tỉnh Bắc Giang mở rộng - lần thứ 6 năm 2025

Gắn kết quốc gia - phát triển tín ngưỡng dân tộc

Không chỉ duy trì hoạt động ở phạm vi địa phương, Chi hội Phúc Thủy Linh Từ còn chủ động kết nối và tham gia vào các sự kiện nghi lễ lớn trong cả nước. Chi hội đã và đang đồng hành cùng Câu lạc bộ Đạo Mẫu toàn quốc trong các kỳ diễn xướng tín ngưỡng định kỳ 4 quý mỗi năm, thể hiện rõ vai trò là một cộng đồng có tổ chức và trách nhiệm trong việc bảo tồn di sản. Nổi bật, năm 2024, Chi hội đã phối hợp với Ban di tích tỉnh Hưng Yên (thuộc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch), 2 lần tổ chức thành công chương trình tập huấn tín ngưỡng tại đền Mẫu Hưng Yên, và đền Bà Chúa.

Với những đóng góp tích cực, Chi hội đã được Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Hưng Yên khen thưởng. Cùng với đó, Hội Di sản Văn hóa Việt Nam cũng ghi nhận, tuyên dương Chi hội Đạo Mẫu Phúc Thuỷ Linh Từ là Chi hội vững mạnh, có nhiều hoạt động hiệu quả trong công tác gìn giữ và phát huy giá trị tín ngưỡng thờ Mẫu, đồng thời thu hút được sự tham gia tích cực của hội viên và sự quan tâm của cộng đồng.

img-3454-1752225838.jpeg
NNƯT Vũ Văn Quyết cùng Chi hội luôn hưởng ứng, tham gia các hội nghị liên quan đến di sản, văn hoá trong và ngoài tỉnh

Xử lý thách thức bằng đối thoại - xây dựng mục tiêu chung

Ngay từ thời điểm mới thành lập, Chi hội đã phải đối mặt với một số khó khăn trong việc chuyển giao cơ sở tổ chức cũ. Một số thành viên chưa hiểu rõ định hướng và mục tiêu của Chi hội mới nên còn nhiều khúc mắc cần được giải quyết. Tuy nhiên, bằng tinh thần hoằng dương tín ngưỡng, các thành viên đã ngồi lại cùng nhau phân tích, trao đổi và thống nhất mục tiêu phát triển chung, qua đó hình thành một tổ chức hoạt động ngày càng gắn kết, vững vàng và ổn định.

Hiện nay, Chi hội đã thiết lập được nền tảng liên kết chặt chẽ, duy trì sinh hoạt sôi nổi mỗi khi có sự kiện tín ngưỡng do các ban ngành, đoàn thể tổ chức - cho thấy khả năng phối hợp tốt giữa cộng đồng tín ngưỡng và các cấp quản lý văn hóa.

Trong thời gian tới, Chi hội tập trung vào ba trụ cột phát triển:

Chuyên môn hóa hoạt động thực hành tín ngưỡng: Thông qua đào tạo, bồi dưỡng thế hệ kế cận và nâng cao chất lượng nghi lễ truyền thống.

Mở rộng mạng lưới giao lưu - hợp tác: Kết nối với các chi hội, câu lạc bộ cùng lĩnh vực để trao đổi kinh nghiệm và hỗ trợ lẫn nhau.

Gắn kết cộng đồng với trách nhiệm xã hội: Đưa tín ngưỡng vào đời sống cộng đồng một cách hài hòa, mang tính giáo dục và hướng thiện.

Với nền tảng là sự đoàn kết nội bộ và tầm nhìn chiến lược rõ ràng, Chi hội kỳ vọng sẽ không chỉ giữ gìn tốt giá trị truyền thống mà còn góp phần xây dựng mô hình cộng đồng tín ngưỡng văn minh, phù hợp với bối cảnh phát triển bền vững của xã hội hiện đại.

img-3440-1752226225.jpeg
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hưng Yên khen thưởng các nghệ nhân có những đóng góp tích cực “Tuần Văn hóa, Thể thao, Du lịch tỉnh Hưng Yên năm 2024” - trong đó có NNƯT Vũ Văn Quyết

Vai trò người đứng đầu - trách nhiệm và định hướng đúng đắn

Trong bối cảnh tín ngưỡng thờ Mẫu đang chịu nhiều tác động từ quá trình thương mại hóa, sân khấu hóa và cá nhân hóa, vai trò của người đứng đầu cộng đồng càng trở nên then chốt. Với cương vị là Chi hội trưởng, đồng thời là một nghệ nhân ưu tú, ông Vũ Văn Quyết luôn ý thức rõ trách nhiệm tuyên truyền và phổ biến giá trị di sản đến hội viên, đặc biệt là giới trẻ.

Chi hội chú trọng đến việc xây dựng và truyền bá quy chế thực hành nghi lễ, hướng đến chuẩn mực hóa các lề lối thực hành tín ngưỡng; đồng thời tuân thủ nghiêm túc các quy định của Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo. Trước những hiện tượng tự xưng “thần, thánh”, trục lợi từ tín ngưỡng, Chi hội đã thể hiện rõ quan điểm: ngăn chặn và có biện pháp xử lý phù hợp, giúp cộng đồng hiểu đúng bản chất văn hóa, triết lý nhân văn của tín ngưỡng thờ Mẫu.

Thông qua đó, Chi hội không chỉ giữ gìn chuẩn mực hành lễ, mà còn tạo điều kiện cho các hội viên - là những người đi trước - lan tỏa các giá trị truyền thống lâu đời của một loại hình di sản văn hóa phi vật thể đại diện cho nhân loại.

img-3462-1752226961.jpeg
NNƯT Vũ Văn Quyết góp mặt tại sự kiện giao lưu văn hoá quốc tế Việt Nam - Hàn Quốc, tại đền Tranh (Hải Dương cũ) năm 2024

Chi hội Câu lạc bộ Đạo Mẫu Phúc Thủy Linh Từ là minh chứng rõ nét cho một mô hình quản lý cộng đồng tín ngưỡng hiệu quả: tổ chức rõ ràng, sinh hoạt nền nếp, xử lý nội bộ bằng đối thoại, và đặc biệt là có người dẫn dắt có tâm - có tầm.

Trong bối cảnh hiện nay, khi tín ngưỡng dễ bị lệch hướng bởi sự du nhập và biến đổi nhanh chóng của xã hội, những mô hình như Chi hội Phúc Thủy Linh Từ cho thấy: nếu cộng đồng có nền tảng vững chắc và sự định hướng đúng đắn, thì việc bảo tồn - phát huy tín ngưỡng truyền thống là hoàn toàn khả thi, bền vững và đầy triển vọng.